مسجد کبود تبریز کجاست | مسیر دسترسی + تاریخچه + عکس

مسجد کبود در تبریز، استان آذربایجان شرقی، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی است. این مسجد تاریخی، مورد توجه علاقه‌مندان هنر معماری قرار دارد. این بنا، نمایانگر هنر دست معماران ایرانی است. مسجد کبود، در میان آثار باقی‌مانده از دوران تاریخی، به عنوان یکی از مساجد تاریخی مهم شناخته می‌شود. مطالعه نشانه‌های تاریخی در این مسجد، اطلاعاتی ارزشمند درباره فرهنگ و تفکر اسلامی در ایران را ارائه می‌دهد. مساجد تاریخی در گذشته جایگاه مهمی داشته‌اند و معماری و تزیینات داخلی آنها نشانه‌هایی از هنر بی‌نظیر را به نمایش می‌گذارند. مسجد کبود با معماری زیبا و تزیینات داخلی فوق‌العاده، جزو زیباترین مساجد تاریخی ایران است.

معرفی مسجد کبود

مسجد کبود در تبریز، استان آذربایجان شرقی، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری اسلامی است. این مسجد تاریخی متعلق به قرن نهم هجری قمری است و باقی‌مانده از دوران پادشاهی قراقویونلوها می‌باشد. مسجد کبود در محله‌ای کهن و تاریخی در تبریز قرار دارد و به عنوان یکی از جاهای دیدنی مهم شهر شناخته می‌شود.
این مسجد به دستور سلطان جهانشاه، فرمانروای قراقویونلوها ساخته شده است و جزء چهار مسجد تزئین شده با کاشی‌کاری‌های آبی در جهان به شمار می‌رود. معماری زیبا و منحصربه‌فرد مسجد کبود، نمونه‌ای بارز از معماری اسلامی ایران است که شامل کاشی‌های معرق فیروزه‌ای و لاجوردی، نقش و نگارهای اسلیمی و طراحی هندسی نوین است. این بنا در گذشته کاربری گسترده‌تری داشته و با وجود آسیب‌هایی که در طول سالیان دراز بر آن وارد شده، همچنان به شکوه و زیبایی خود ادامه می‌دهد.
مسجد کبود به عنوان نگین فیروزه بناهای اسلامی شهر تبریز شناخته می‌شود و به عنوان تنها آثار باقیمانده از دوره قراقویونلوها در تبریز، اهمیت ویژه‌ای دارد. در گذشته، این مسجد با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شد از جمله “گوی مسجد“، “مسجد شاه جهان” و “عمارت مظفریه“، به دلیل اینکه قبل از تبدیل به مسجد، بخشی از مجموعه‌ای بود که کاربری‌های مختلفی داشته است. همچنین، در سرداب مسجد قبرهایی وجود داشته است که امروزه خالی هستند. مسجد کبود در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.

مشخصات مسجد کبود:

• مربوط به قرن نهم هجری قمری
• سبک معماری اسلامی
• باقی‌مانده از دوران پادشاهی قراقویونلوها
• ساخته شده به دستور سلطان جهانشاه

آدرس مسجد کبود + ساعات بازدید

مسجد کبود، یکی از جاذبه‌های دیدنی استان آذربایجان شرقی در شهر تبریز قرار دارد. این مسجد در خیابان امام خمینی و در محلی که به دور از آن بناهای تاریخی فراوانی وجود دارد، واقع شده است. برای دسترسی به مسجد کبود، شما باید به تبریز سفر کنید و خیابان امام خمینی را پیدا کنید. این خیابان در قلب شهر تبریز واقع شده است و برای رسیدن به مسجد کبود، می‌توانید به میدان ساعت یا میدان شهید بهشتی رفته و از آنجا ادامه دهید. مسجد کبود در مسیر از میدان شهید بهشتی تا میدان ساعت، در سمت راست خیابان و نزدیک به پارک خاقانی قرار دارد.

• آدرس مسجد کبود تبریز:  تبریز، خیابان امام خمینی، نرسیده به میدان ساعت، جنب پارک خاقانی
  ساعت بازدید مسجد کبود تبریز: همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۷:۳۰

تاریخچه مسجد کبود تبریز

مسجد کبود تبریز، با قدمتی ۶۰۰ ساله، یکی از زیباترین مساجد تاریخی جهان است. در زمان حکومت سلطان ابوالمظفر جهانشاه، در سال‌های ۸۷۰ و ۸۴۵ هجری، به دستور او ساخته شد. این بنا هماهنگی بی‌نظیر رنگ‌ها در نمای بیرونی و تزیینات داخلی دارد. در گذشته، مسجد کبود بخشی از مجموعه‌ای بزرگ با صحن، خانقاه، کتابخانه و مقبره‌هایی برای سلطان جهانشاه و خانواده‌اش بود. متأسفانه بخش‌هایی از آن در زلزله ۱۱۹۳ هجری قمری تخریب شدند. اما ترمیم و بازسازی آن تاکنون ادامه داشته و تزیینات داخلی و خارجی آن به‌روزرسانی می‌شود. مسجد کبود با ظرافت معماری و زیبایی تزیینات، همچنان جاودانه است.

سال ساخت مسجد کبود تبریز: سال های ۸۷۰ و ۸۴۵ هجری

معماری مسجد کبود تبریز

مسجد کبود تبریز، یک شاهکار معماری ایرانی در قرن نهم هجری است. این بنا به نام “عمارت مظفریه” نیز شناخته می‌شود و در زمان خود شامل مسجد، خانقاه، صحن، کتابخانه و مقبره‌ها بود. سبک معماری آن، معماری آذری است و شباهت‌هایی به مسجد گوهرشاد در مشهد دارد. طراحی مسجد کبود با توجه به آب و هوای منطقه و اقلیم تبریز صورت گرفته است و در تمام فصل‌های سال، قابل استفاده است. بنا بیشتر از آجر ساخته شده و برخی از قسمت‌ها از سنگ مرمر استفاده شده است. درون و بیرون مسجد با ترکیبی از آجر و کاشی کاری معرق زینت‌بخشی شده است. مسجد دارای حوضی در وسط صحن و دو شبستان در دو طرف صحن است. بنای اصلی مسجد در جلوی صحن و رو به قبله قرار دارد و ستون‌های مسجد با فاصله‌های ۱۲ متری ایستاده‌اند. گنبد آجری مسجد پس از زلزله تخریب شده و برجستگی‌های معماری مسجد از آن زمان از بین رفته‌اند. صحن اصلی شامل پله‌هایی است که به ایوان‌های مشرف می‌رسند و پایه‌های چهار طرف صحن وزن گنبد را تحمل می‌کنند. در گذشته، گنبد کوچکی در داخل مسجد و بین گنبد اصلی وجود داشته است.
مسجد کبود تبریز دارای گنبد کوچکی بود که در آن از دری مرمرین استفاده شده بود و برای بخش مقبره‌ها در انتهای مسجد ساخته شده بود. اطلاعات معماری و موقعیت ساخت این بنا از اسناد و تصاویری که از طراحی شاردن فرانسوی و نقاشی مطراقچی به دست آمده است، به دست آمده‌اند. بخش‌های اصلی مسجد امروزه مرمت شده‌اند و جلوه و شکوه آن حفظ شده است. ورودی مسجد زیبا طراحی شده و کاشی‌های لاجوردی در سراسر مسجد دیده می‌شوند. این بنا جذابیت زیادی را برای گردشگران و معماران جهانی دارد.

تزیینات مسجد کبود

مسجد کبود تبریز با تزئینات داخلی زیبا، شامل کاشی کاری فیروزه‌ای، سنگ‌های فیروزه‌ای و سقف نقاشی شده با آب طلا، برجسته‌ترین تزئینات خود را دارد. کاشی‌های مسجد اغلب شکل هشت ضلعی هستند، اما اشکال دیگری نیز در آن‌ها مشاهده می‌شود. بنای شبستان از سنگ مرمر در کف خود استفاده کرده است و ستون‌های باقی‌مانده در شبستان به شکل موازی قرار گرفته‌اند، نشان از استفاده از آجر در معماری آذری دارد. صحن وسیع مسجد در گذشته محل مدرسه، حمام، خانقاه و کتابخانه بوده است. محراب مسجد با کاشی‌ها و کتیبه‌هایی منقش به آیات قرآن زینت‌بخشیده شده است، اما بخشی از تزیینات محراب امروزه از بین رفته است. روی کاشی‌ها و کتیبه‌ها خطاطی‌های زیبا از نوع ثلث، نستعلیق و نسخ دیده می‌شود و طراحی‌های هندسی و اسلیمی نقش بسته‌اند. تصاویر و طرح‌های رنگی نیز به‌جای خطاطی در کتیبه‌های طولانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. معماری مسجد توسط “عز الدین قاپوچی” و خطاطی‌ها توسط “نعمه اله البواب” انجام شده است. محوطه ورودی مسجد نیز با گل‌ها و کاشی‌های فیروزه‌ای زیبا پوشیده شده است و سردر ورودی آن به عنوان سند شناسنامه بنا شمرده می‌شود. بخشی از کاشی‌های سردر در طول زمان از بین رفته‌اند، اما ورودی مسجد کبود نیز دارای سردر زیباست که نام عمارت “مظفریه” بر روی آن نوشته شده است. تکه‌هایی از کاشی‌های سردر از بین رفته یا مفقود شده‌اند، اما هنوز کتیبه ورودی حاکی از نام خطاط و طراح داخلی مسجد است. مسجد دارای گنبد و صحنی است که با توجه به اقلیم سردسیر تبریز، در همه فصول سال قابل استفاده است. در داخل مسجد، کف براقی که از کاشی‌کاری یا سنگ مرمر ساخته شده بود، قرار دارد. صحن مسجد به شبستان وصل است و حوضی نیز برای وضو گرفتن قرار داده شده است. گنبد اولیه مسجد که در زلزله ویران شد، با یک گنبد جدید جایگزین شده است و در محل محراب اول قرار دارد. مسجد کبود با رواق‌های پیوسته از سه طرف به طاق نماها می‌رسد و در سقف و زیر گنبد، تقارن‌های زیبایی دیده می‌شود. در سرداب‌ها نیز دو مقبره وجود دارد، اما خالی هستند. این مسجد به خاطر زیبایی و رنگارنگی کاشی‌هایش با لقب “فیروزه جهان اسلام” شناخته می‌شود.

معمار و خطاط مسجد کبود تبریز:

معماری مسجد کبود توسط “عز الدین قاپوچی” و خطاطی‌ها توسط “نعمه اله البواب” انجام شده است.

جاذبه های دیدنی اطراف مسجد کبود تبریز

• میدان ساعت
• موزه آذربایجان
• بازار کبود
• مقبره الشعرا